ÇİZGİ-YORUM COŞKUN GÖLE
Gereklilik veya gereksizlik ölçüsü kullanılabilirlilik ve kullanılamazlıkla bağlantılıdır. Bir şeyin gerekliliğini veya gereksizliğini kullanılabilir olması kadar, o anda bulunulan şartlar belirler. Bazen en gereksiz denen şey hiç umulmadık yerde o kadar gerekli olur ki, yeri gelir hayat bile kurtarır. Bazende gerekli olan bir şey uygun olmayan şartlarda gereksiz duruma düşebilir. Buna örnek olarak düğünde gerekli olan çalgı ve müziğin cenazede gereksiz olduğunu gösterebiliriz.
Gerekli veya gereksizlik konusundaki yargıyı en çokta bilgileri edinme tercihlerinde yaparız. Bir bilgi kullanılmayacaksa çoğu kişi için gereksizdir. Oysa kültür bu ayırımı yapmadan, eskilerin dediği gibi diyecek olursak, “hâl üzere hükmü” kolaylaştırıcı bilgilerin hepsidir. Bu bilgi bir düşünürün, bir bilim insanının ve bir sanatçının ortaya koyduğu eser ve toplum üstündeki etkileri yerine, bu eserleri insanlığa kazandıranların boy-bos, kaş-göz, huy, zevk ve alışkanlıkları konulu olmamalıdır elbette. Eskiler bu şekildeki bilgilere “malûmat-ı furuş,” yani faraşlık biligi, böyle bilgileri edinenlere de “malûmat furuş” yani “bilgi çöpçüsü” derlermiş.
Bir bilginin gereklilik veya gereksizliğini belirleyen şartları yukarda belirttim. Ama “çöp bilgi” diye nitelendireceğimiz öyle bilgilerde var ki bugün uyguladığımız adetlerin kökenini bilmek açısından gereklidir. Yazımızı bu konulara ayırdım. İçinde sizi çok eğlendirecek bilgilerde var. Belki birçoğu için gereksiz de diyebilirsiniz, kim bilir?
Bugün olmazsa olmaz kabul ettiğimiz, uğruna çok canların yok olduğu, ülkelerin varlığının kaynağı ve sembolü paradır değil mi? Herkes paraya ihtiyaç duyar. Kimi kürk almak için, kimi ekmek.. şimdi sorumuzu soralım.
Kağıt Parayı Kimler İcat Etti ?
Para icat edilmeden önce, deniz kabuğundan kıymetli metallere kadar çeşitli mallar değişim aracı olarak kullanılmıştır. Tarihi kayıtlara göre, M.Ö. 118 yılında Çinliler deri para kullanmışlardır. İlk kağıt para ise M.S. 806 yılında yine Çin’de ortaya çıkmıştır.
“Kağıt icat edildi, paranın kağıt olması yüzyıllar sürdü.” Batıda kâğıt paraların basılması ve kullanılması 17 nci yüzyılın sonlarına rastlamaktadır. İlk kağıt paranın 1690’lı yıllarda Amerika Birleşik Devletleri’nde Massachusetts Hükümeti, İngiltere'de ise “Goldsmiths” ler tarafından basıldığı ve dolaşıma çıkarıldığı, 1694 yılında İngiliz Merkez Bankası ve daha sonra diğer ülke merkez bankalarının kurulması ile de yaygınlaştığı görülmektedir.
Paranın bir değer taşıması için temsil ettiği ülkenin toplam mal ve hizmetlerinin paradan fazla olmasına bağlıdır. Ayrıca yer altı ve yer üstü servetleri de toplam malın içinde üretildiği oranda yer alarak paranın değerine etkide bulunurlar.
Dünyada; her ne kadar milliyetçilik ve din adına gösterilirse gösterilsin tamamen ortada dönen gelirden en fazla payı alma hırsı ve aç gözlülüğünden savaşlar çıkıyor. Yapılan hamasetse kirli amaçları örtmek için yapılıyor.
Yukarıdaki bilgi için gereksiz bilgi diyebilir misiniz? Kredi kartlarının her alanda yaygınlaşması nedeniyle gelecekte bu bilgi için böyle bir durumun olması mümkün. “Paranın ne önemi var mühim olan insanlık” değil mi?
Peki mühim olan insanlıksa, bu insanlık sadece parayı icat etmedi ya.. mesela ürettikleri arasında, belki de icatların en ruha yarayanı müziktir. İster çıplak sesle ister bir çalgıyla olsun insanoğlu sevindiği zaman da, üzüldüğü zaman da müzik yapıyor. Türkçede insan sesiyle yapılan müziğe “şarkı söylemek” deriz. Konu şarkı söylemekse sorumuzu sorabiliriz artık.
Dünyanın en çok söylenen şarkısı hangisidir?
Cevabını gelecek yazımızda okuyacaksınız
DEVAM EDECEK
Yazışma Adresim: www.goleaydin@hotmail.com
Bütün yazılarım...: http://hayatintatlarivehayatindusundurdukler.blogspot.com
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder