ÇİNGENELER VE TARİHLERİ -10

Yahudilerle Çingenelerin tarih boyunca uğradıkları soykırımlar nedeniyle ortak kaderi paylaşmışlardır. Bu ortak kadere rağmen birinin dünyaya egemen olup her yerde sözünü dinletirken, Çingenelerin hayatlarının aynı şekilde sürmesi ilgimi çekiyor.  Bu yüzden Çingeneler hakkında da yazmaya karar verdim. Yahudiler dünyada sahip oldukları ekonomik güç ile, kendilerini allayıp pullama şansını buldular. Böylelikle dünyaya kendilerini çok etkili biçimde kabûl ettirdiler. Çingenelerse bu imkâna hiçbir zaman sahip olamadıkları için çektikleri eziyete dünya her zaman sessiz kalmıştı. 12 bölümlük yazı dizisinin bugünkü bölümünde de Cumhuriyet Türkiye’sinde Çingenelerin illere göre dağılımıyla dizi yazımıza devam ediyorum.

***   ***

Osmaniye
Merkez: Yeşilyurt Mahallesi : 3.000
Osmaniye Çingeneleri cambazlık (hayvan ticareti), pazarcılık, hamallık, bohçacılık, ticaret ve müzisyenlikle geçimlerini temin ederler.

Samsun
Merkez: Cezaevi (Sanayi Mıntıkası), Sosyalmesken Evleri, Terminal Mahallesi,
Modernpazar Civarları :4.000
Bafra: : 300
Çarşamba : 700
Toplam 5.000
Bunlar geçimlerini çocuklar ayakkabı boyacılığı, kadınlar evlerde temizlik işleri, erkeklerde taksi ve dolmuş duraklarında simsarlık ve taksicilik, tıkanan lağımları açma işi, tuvalet işletmeciliği yapıyorlar. Buna rağmen ikamet ettiği evler lüks olup, ekonomik seviyeleri iyi görünmektedir. Bunlarda müzisyenlik mesleğinin icra edildiğine şahit olunmamıştır. Çarşamba’dakiler ise geçimlerini daha ziyade sümüklüböcek ve kurbağa toplayarak sağlamaktadırlar.

Sivas
Merkez: İstasyon Mahallesi civarı : 2.000
Bunlar “Poşa” olarak bilinmektedir. Geçimlerini bohçacılık ve çalgıcılıkla sağlıyorlar.
Tekirdağ
Şehir Merkezi: Aydoğdu Mahallesi (2.000),
Çukurova Mahallesi (200),
Zafer ve Kanarya Mahalleleri (500) : 2.700
Çorlu: Hıdırağa Mahallesi ve Hatip Mahallesi (Kore Semti): 15.000
Lüleburgaz: : 5.000
Toplam 27.700
Tekirdağ Romanları (Çingeneleri) geçimlerini çalgıcılık, müzisyenlik, hamallık, ayakkabı boyacılığı ve kadınların gündelikçiliği, tuğla fabrikasında tuğla dizme işleriyle sağlamaktadır. Çorlu ve Lüleburgaz’dakiler ise müzisyenlik, hamallık, cambazlık (hayvan ticareti), inşaat işçiliği, tombalacılık ve kadınlar da temizlikçilikle hayatlarını kazanmaktadır.

Tokat
Suluova: : 1.000
Erbaa: : 300
Niksar: : 100
Toplam 1.400
Başlıca geçim kaynakları bohçacılık, elekçilik ve dilencilikten oluşmaktadır. Eskiden söğüt dallarından sepet yapma işiyle de uğraşırlarmış. Günümüzde bu meslek terk edilmiştir.

Trabzon
Merkez: Ortahisar, Dere Mahallesi ve Değirmendere Mahallesi: 1.000
Genellikle erkekler inşaat işçiliği, hamallık, çocuklar ayakkabı boyacılığı ve kadınlar ise temizlikçilikle geçimlerini temin etmektedirler.

Van
Merkez: Kaledibi : 2.000
Bunlar Mıtırp olarak anılmakta ve geçimlerini müzisyenlikle temin etmektedirler. Özellikle de davul ve zurna bunların baş müzik aletleridir. Ticaretle uğraşan ve çok zengin olanlarının olduğu da söylenmektedir.

Zonguldak
Merkez: 2. Makas Mahallesi, Alt Tamaşarlık, Baştarla, Çaycuma Gökçebey Mahallesi, Kokaksu, Devrek, Çaydeğirmeni Mahallesi, Çadalağzı, Kilimli : 5.000
Karadeniz Bölgesi'nde Çingenelerin en fazla olduğu il Zonguldak’tır. Başlıca geçim kaynakları; kaçak madencilik, taş kömürü trenlerinden dökülen kömürleri toplayarak satma ve hurdacılıktır.
Tam göçer Çingenelerin toplam sayısı 30.000’i geçmemektedir. Buna yarı yerleşikler de ilave edildiğinde göçer Çingene sayısı 100.000’e yaklaşmaktadır. Bu rakamlara göre Türkiye’de yaşayan bütün Çingenelerin toplam sayısı 600.000’e yaklaşmaktadır.

DEVAM EDECEK

Yayın Tarihi: 14.03.2014