MUM KOKULU GECELERİYLE AMİŞLER 1

Amişleri şimdiye kadar hiç duymayanlar, bilmeyenler yazının başlığına bakarak ne dediğimi büyük ihtimalle anlamayacaklardır. Amerika gibi en gelişmiş bir ülkede 17. yy gelenekleriyle en az 300 yıl geride kalan bir halktan söz ediyorum. Köy meydanında bulunan bir telefon dışında, ki onunda hangi amaçla kullanıldığını göreceksiniz, kesinlikle bu çağa ait başka tek bir araç kullanmayan bu halk 21. yy insanına oldukça garip gelebilir. Oysa onlar gelişmenin masumiyeti öldüreceğini savunuyorlar. Haksızda sayılmazlar hani. Her şeyin paraya dönüştüğü yeni liberalizmin kanatlarındaki kapitalizmle satılmayan neyimiz kaldı? İnançlar, hizmetler, ürünler, ne varsa hepsi alınıp satılıyor. İnsana takılan prangaların sayısı her geçen gün artarken bize bütün bunlar özgürlük olarak anlatılıyor. Günün birinde eskinin halkalı kölesi olduğumuzu fark ettiğimizde iş işten geçmiş olacak ne yazık ki. İşte Amişler zamanı adeta durdurarak bunu önlemiş durumdalar.

Amişleri bir kez olsun televizyonda izleyenler onları mutlaka görmek isterler. Öyle ya; uygarlığın ortasında mum ışığıyla gecelerini aydınlatan insanlar bunlar, merak edilmez mi?

İnancın bütün bir hayata egemen olmasını savunan ve bu şekilde yaşamaya çalışan Hıristiyan bir halk Amişler. Değişime direnmenin inançlarının gereği olarak görüyorlar. Değişimin beraberinde bozulmayı getirdiğini düşünüyorlar çünkü. Bozulmanın imanı sarstığını belirtiyorlar.

Peki kimdir bu Amişler, nerde yaşarlar ve nüfusları ne kadardır?

Sorunun cevabını şöyle verebiliriz.

Günümüzde sayılarının 170 bin civarında olduğu tahmin edilen Amişler, -çoğunlukla- ABD’nin Pensilvanya Eyaleti’nde yaşayan inançlarına son derece bağlı bir Hıristiyan mezhebinin üyeleridirler. Amişler kavminin ilk ortaya çıkışı bundan yüzyıllar öncesine dayanır. 16. Yüzyılın başlarında Memnucular olarak isimlendirilen Amişler, İsviçre’de hızla yayılmaya başlayan reform hareketleri sırasında doğar doğmaz vaftiz olmayı reddeden gruplar arasında ortaya çıkmıştır. Yeniden Taktis olarak isimlendirilen bu inanışa göre, insanlar kendi dinlerini seçecek yaşa ve olgunluğa geldiklerinde Hıristiyan olmayı kendileri seçerek o yaşta vaftiz edilmelidirler. Amişler, ilk olarak bu hareketin öncülerinden olan Katolik mezhebi papazı Mennu Simon’a uyarak bir araya gelmişler ve Mennucular olarak anılmaya başlamışlar.

Dönemi için oldukça farklı görünen bu grubun hızla büyümeye başlamasının ardından Katolik grupların Mennucular’a olan tepkileri artarak devam etmiş ve en sonunda yüzlerce Mennucu’nun öldürülmesiyle sonuçlanan bir katliama dönüşmeye başlamış.

Hayatta kalmanın zorlaşmaya başladığı o günlerde Mennucular arasında da bölünmeler başlayarak toplamda üç farklı grup ortaya çıkmış. Bu gruplardan biri olan Amişler, Jacob Amman önderliğinde temelde Yeniden Tastikçiler’den uzaklaşmadan teknolojiyi kullanma şekli başta olmak üzere farklı kuralları barındıran yeni bir topluluk olarak yollarına devam etmişler. Mennucular’dan ayrılan en tutucu kavim halen Amişlerdir.
Amişler, Avrupa’da gördükleri baskı dayanılmaz boyutlara gelince tüm varlıklarını satarak Yeni Dünya’ya (ABD) göç etmeye karar vermişler. ABD’ye vardıklarında, Pennsilvanya’nın dönem valisi William Penn tarafından son derece iyi karşılanan Amişler, işlemeleri için kendilerine toprak tahsis edilmesinin ardından yeni hayatlarına kolayca adapte olmuş ve bu kıtada huzur içinde yaşamaya başlamışlar.

Amişlerin inançlarının temelini, “Dağdaki Vaaz”da belirtilen kurallar oluşturur. Dağdaki Vaaz, İncil’de yazılı bulunan Hz. İsa’nın dini ve ahlaki kuralları sıraladığı vaazıdır. Temel hayat felsefeleri asla savaşmamak olan bu naif insanlar, kendilerini alçakgönüllü ve sadık olarak tanımlıyorlar. Gerçek Hıristiyanlığın Hz. İsa gibi yaşamak olduğuna olan inançları, elektrik başta olmak üzere teknolojinin tüm imkânlarını reddetmelerinin asıl sebebi. Teknolojinin dünyayı sevdireceğine, dünyayı sevmenin de kötülük yapmalarına sebep olacağına inanıyorlar.

DEVAM EDECEK

Yayın Tarihi: 25.04.2016