Gereklilik veya gereksizlik ölçüsü kullanılabilirlilik ve
kullanılamazlıkla bağlantılıdır. Bir şeyin gerekliliğini veya gereksizliğini
kullanılabilir olması kadar, o anda bulunulan şartlar belirler. Bazen en
gereksiz denen şey hiç umulmadık yerde o kadar gerekli olur ki, yeri gelir
hayat bile kurtarır. Bazen de gerekli olan bir şey uygun olmayan şartlarda
gereksiz duruma düşebilir. Buna örnek olarak düğünde gerekli olan çalgı ve
müziğin cenazede gereksiz olduğunu gösterebiliriz.
Gerekli veya gereksizlik konusundaki yargıyı en çokta
bilgileri edinme tercihlerinde yaparız. Bir bilgi kullanılmayacaksa çoğu kişi
için gereksizdir. Oysa kültür bu ayırımı yapmadan, eskilerin dediği gibi diyecek
olursak, “hâl üzere hükmü” kolaylaştırıcı bilgilerin hepsidir. Bu bilgi bir düşünürün, bir bilim insanının ve bir
sanatçının ortaya koyduğu eser ve toplum üstündeki etkileri yerine, bu eserleri
insanlığa kazandıranların boy-bos, kaş-göz, huy, zevk ve alışkanlıkları konulu
olmamalıdır elbette. Eskiler bu şekildeki bilgilere “malûmat-ı furuş,” yani
faraşlık biligi, böyle bilgileri edinenlere de “malûmat furuş” yani “bilgi
çöpçüsü” derlermiş.
Bir bilginin gereklilik veya gereksizliğini belirleyen
şartları yukarda belirttim. Ama “çöp bilgi” diye nitelendireceğimiz öyle
bilgilerde var ki bugün uyguladığımız adetlerin kökenini bilmek açısından
gereklidir. Yazımızı bu konulara ayırdım. İçinde sizi çok eğlendirecek
bilgilerde var. Belki birçoğu için gereksiz de diyebilirsiniz, kim bilir?
Bugün olmazsa olmaz kabul ettiğimiz, uğruna çok
canların yok olduğu, ülkelerin varlığının kaynağı ve sembolü paradır değil mi?
Herkes paraya ihtiyaç duyar. Kimi kürk almak için, kimi ekmek.. şimdi sorumuzu
soralım.
Kağıt
Parayı Kimler İcat Etti ?
Para icat edilmeden önce, deniz
kabuğundan kıymetli metallere kadar çeşitli mallar değişim aracı olarak
kullanılmıştır. Tarihi kayıtlara göre, M.Ö. 118 yılında Çinliler deri para
kullanmışlardır. İlk kağıt para ise M.S. 806 yılında yine Çin’de ortaya çıkmıştır.
“Kağıt icat edildi, paranın kağıt olması yüzyıllar sürdü.” Batıda kâğıt paraların basılması ve kullanılması 17 nci yüzyılın sonlarına rastlamaktadır. İlk kağıt paranın 1690’lı yıllarda Amerika Birleşik Devletleri’nde Massachusetts Hükümeti, İngiltere'de ise “Goldsmiths” ler tarafından basıldığı ve dolaşıma çıkarıldığı, 1694 yılında İngiliz Merkez Bankası ve daha sonra diğer ülke merkez bankalarının kurulması ile de yaygınlaştığı görülmektedir.
“Kağıt icat edildi, paranın kağıt olması yüzyıllar sürdü.” Batıda kâğıt paraların basılması ve kullanılması 17 nci yüzyılın sonlarına rastlamaktadır. İlk kağıt paranın 1690’lı yıllarda Amerika Birleşik Devletleri’nde Massachusetts Hükümeti, İngiltere'de ise “Goldsmiths” ler tarafından basıldığı ve dolaşıma çıkarıldığı, 1694 yılında İngiliz Merkez Bankası ve daha sonra diğer ülke merkez bankalarının kurulması ile de yaygınlaştığı görülmektedir.
Paranın bir değer taşıması için
temsil ettiği ülkenin toplam mal ve hizmetlerinin paradan fazla olmasına
bağlıdır. Ayrıca yer altı ve yer üstü servetleri de toplam malın içinde
üretildiği oranda yer alarak paranın değerine etkide bulunurlar.
Dünyada; her ne kadar
milliyetçilik ve din adına gösterilirse gösterilsin tamamen ortada dönen
gelirden en fazla payı alma hırsı ve aç gözlülüğünden savaşlar çıkıyor. Yapılan
hamasetse kirli amaçları örtmek için yapılıyor.
Yukarıdaki bilgi için gereksiz
bilgi diyebilir misiniz? Kredi kartlarının her alanda yaygınlaşması nedeniyle
gelecekte bu bilgi için böyle bir durumun olması mümkün. “Paranın ne önemi var
mühim olan insanlık” değil mi?
Peki mühim olan insanlıksa, bu
insanlık sadece parayı icat etmedi ya.. mesela ürettikleri arasında, belki de
icatların en ruha yarayanı müziktir. İster çıplak sesle ister bir çalgıyla
olsun insanoğlu sevindiği zaman da, üzüldüğü zaman da müzik yapıyor. Türkçede
insan sesiyle yapılan müziğe “şarkı söylemek” deriz. Konu şarkı söylemekse
sorumuzu sorabiliriz artık.
Dünyanın
en çok söylenen şarkısı hangisidir?
Cevabını gelecek yazımızda
okuyacaksınız
DEVAM EDECEK
Yayın Tarihi: 18.06.2014
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder