İNSANSI HER ŞEY BİR KÜLTÜR ÜRÜNÜDÜR 6

Bu yazıyla yazı dizimizin 6. bölümüne erdik. Daha öncede belirttiğim gibi toplumsal kültürümüzün bir parçası olan rakı içme kültürünü anlattığım yazı dizimizle içkiye methiyeler düzmek amacında değilim. İçkiyle başı hoş olmayan Yeşilaycı olarak bir gerçeğe sadece ışık tutmak istiyorum, o kadar. Yabancılardaki ayak üstü içme, azar azar, tadımlık, sık sık içme alışkanlığının tersine, sofrasıyla, sohbetiyle, kuralıyla bir içki geleneğimizin olduğunu göstermek niyetim. Sanıldığının aksine amaçsız içilmez. Törensel bir yanı vardır. Türk içki geleneği mesleki veya sosyal bir toplantı amacı taşıyabilir, ikili bir görüşme bir hasret bitirme niyetini içerebilir, bir başarı kutlaması veya bir başarısızlık tesellisi amacını güdebilir. Hatta bir sorun çözme görüşmesi gibi ciddi konuları kapsayabilir. Bize has içki olan rakıyı içmenin kurallarını anlattığımız yazı dizimizi kaldığımız yerden sürdürelim.

...

32. Zırt pırt tuvalete gidilmez .

Rakı masasında kimileri sık sık tuvalet bahanesiyle masadan kalkar. Oysa muhabbetin tam koyulaşacağı anlar vardır, o bir türlü sağlanamamış olur. Aklı başında rakı içen buna özellikle dikkat eder.

33. Masada yellenilmez.

Afedersiniz ama kimileri rahatlamak amacıyla gaz boşaltmaktan kaçınmaz. Bu da kültürsüzlüğün işaretidir. Samimiyeti sululukla karıştıran çok var. Kültürlü kişilik oturmuş kişiliktir. Görgü kurallarına uymak nezaketin ve buna bağlı olarak kültürün izini taşır. Rakı sofrasında rakının dozu biraz kaçınca kültürsüzlük açığa çıkarak laubalilik başlar. Her şey hoş görülsün anlayışı hakim olur ki bunun sonu yoktur.

34. Masada geğirilmez.

Geğirmekte yellenmekten farkı olmamalı. Fakat her ülkede her ikisi farklı kabul görülür. Konumuz Türk içki kültürü olduğuna göre geğirmek yellenmek kadar vahim sonuçlar doğurmaz. Genede geğirmemek görgü kuralı gereği olarak kabul edilir.

35. Masaya müzisyen alınmaz.

Görgüsüzlüğün bir örneğide masaya müzisyen veya dansöz almaktır. Böyle yerlerde içilmemesi tercih edilmelidir. Müzik icra edilen yerler musikişinas dinleyicilerin rağbet ettiği yerler olması kültürün önemli bir parçasıdır. Müzik sohbetin ön plana çıktığı durumlarda arkada fon müziği olarakta yer alabildiği gibi, sadece müzik dinlenen, içkiyle müziğin etkisinin arttırılması amaçlanabilir. Eskiden Klasik Türk Musikisinin özel dinleyicisi makamları ve hangi makamın hangi makama bağlanabileceğini bilirdi. Kulak bozan hiçbir icraya ilgi göstermezdi. Bugün sofradan yürüyüşe, yürüyüşten sohbete kadar bir bozulmanın olduğunu görüyoruz. Ne şehirli ne köylü olan kalabalıklar her kenti koruya giren filler gibi çoraklaştırdılar. Her yerden zevksizlik fışkırıyor baksanıza. 

36. Azıcık uçulabilir ama yalan dolan olmaz.

Hikâyeler gerçekte olabilir, hayal ürünüde olabilir. Hayal ürünü asla yalana dolana sarılmamalıdır. Yalan söyleyende hemen belli olur. Hele yalanını takip etmeyip aynı konuyu herkese ve her seferinde farklı anlatansa tek celsede kırmızı kalemi üzerine yerdi.

37. Yüksek sesle konuşulmaz.

Her masa ayrı bir ülke gibidir. Yada ayrı bir apartman… toplu yaşamanın kurallarını bilmeyenler her yerde yüksek sesle ve gürültüyle konuşur. Oysa kültürü özümsemiş kişilerde görgü kurallarına uymamak bir utanç sebebidir. Kat komşularına saygı gösteren, karşı masayada saygı gösterir.

38. Kazak pantolonun içine sokulmaz.

Şekil şemalde çok önemlidir. Darmadağınıklık, yada özensiz düzenlilikte bir yerde aynı sıkıcılığı doğurur. Kimsenin göz zevkini bozmaya hakkı yoktur.

39. Çıplak, yarı çıplak durulmaz.

Alkol alan alkolun ciğerlerde oksijenle karşılaşmasıyla yanınca hararetlenir. O hararete dayanmak zorlaşınca soyunan mı ararsınız, üstüne kovalarla su dökünen mi? Son derece çirkin görüntülerdir bunlar. Böylelerinin rakı masasında yeri yoktur.

40. Şiir konuşulur, şiir okunmaz.

Şair ve şiirden konuşulur, ana tema üzerine fikirler beyan edilir. Bunu destekleyecek bir dörtlük veya bir mısra örnek verilir. Fazlası tahammülü zorlar çünkü. Amaç hoşça vakit geçirmek olunca kimseyi bıktırmamak şart olur.

  

DEVAM EDECEK

Yayın Tarihi: 21.10.2015