TAVŞAN KANI ÇAY 4

Çay...
Çay dediğimizin usulü üçtür...
Üç şeyden yapılır; çay, su ve şeker...
Üç şeyde yapılır; ateş, semaver, demlik...
Üç şeyde ikram edilir; çay tepsisi, çay tabağı, çay bardağı...
Çayın bir çok dilde karşılığı üç harftir...
Bir de çay, üç’ün olduğu yerde içilir...
Bir sen, bir seni Yaradan, bir de seni seven......

Yazı dizimize başlarken çay kelimesinin dilimizde üç anlamı olduğunu belirtmiştim. İlki
coğrafik terimdi. İkincisi bir bitkinin kaynatılmasıyla elde edilen bir içecek adıydı. Üçüncüsü
müzikli, yiyecekli ve ana içeceği adını aldığı içecek olan parti. Bizim konumuz ikinci anlamı
üzerineydi.

Önceki bölümde gördüğümüz gibi çay üretiminde ve tüketiminde bulunduğumuz yer az değil.
O rakamlar şöyleydi, hatırlayacaksınız; ülkemiz çay tarım alanlarının genişliği bakımından
üretici ülkeler arasında 6. sırada, kuru çay üretimi bakımından üretici ülkeler arasında 5.
sırada, yıllık kişi başına tüketim bakımından dünya ülkeleri arasında 4. sırada yer almaktadır.
Bu güzel ve sevindirici gelişme tütünde olduğu gibi yabancı ürünlerin piyasayı ele
geçirmesini engellemek, milli bilinci korumak, çay üretimi üzerinde titizlikle durmak gerekir.

İşin bu tarafını ilgililere bırakıp çayın diğer yönlerine, çayın içilme biçimlerine bakalım.

1: Çay bardağa konduktan sonra taze nane yaprağı eklenebilir.
2: İngilizlerin yaptıkları gibi çay sütle karıştırılıp içilebilir.
3: Şeker yerine bal konabilir.
4: Çaya limon katılabilir. Keyif için de, sağlık için de limonlu çay tercih edilebilir.
5: Kafkaslarda çay kara olsun diye az miktarda katran eklendiğini duymuştum.
6: İç Anadolu bölgesinde ilk gençliklerini yaşayanlar çaya leblebi katarak içerler.
7: Kimi Ardahanlılar, özellikle Göle’liler çaya ayva dilimleri katarlar.
8: İran’lılar çaya çeşitli baharatlar katıyorlar.
9: Tarçın kabuğu, karanfil ve zencefilde çaya katılabilir.
10: Çaya gül suyu da eklenebilir.
11: Çaya koku ve tat için “tomurcuk”ta denen bergamot katılabilir.
12: Moğollar çaya yağ, tuz, un veya darı, kurutulmuş kuzu eti eklerlermiş.
13: Gül suyu yerine gül yaprakları da koyulabilir.
14: Çaya soyulmuş cevizde katılabilir
15: Vanilya  yağı az miktarda atılabilir.
16: Hindistan cevizi yağını ekleyenlerde vardır.
17: Çaya acı biber eklenebilir.
18: Karabiber (öksürüğe). Sıcak çayla acı katmerleniyor dikkat!
19: Çaya Lavanta yağıda eklenebilir.

Beğenirsiniz veya beğenmezsiniz, ama çayı böylede içenler varmış anlaşılan. Onu bunu
bilmem, ben çaya hiçbir eklemeyi sevmiyorum. Çayı çay gibi içmek için sade olarak içmek
gerek. Kimse bizim gibi çay içmiyor. Bu içme oranına göre ülkemizde iki veya üç çeşit
(limonlu, tomurcuklu-bergamotlu ve sade) çay içiliyor dersek hata etmiş olmayız.


DEVAM EDECEK


Yayın Tarihi: 22.02.2016