“komşu; ev, iş yeri,
köy, kasaba, şehir ya da ülkelerin yer olarak birbirine yakın olmasına verilen
bir isimdir. İnsanlara
indirgendiğinde komşu; en küçük toplumsal yapı olan aileden sonraki ikinci
toplumsal yapıyı oluşturur. Birbirine yakın evlerde oturan insanlar komşuluk
ilişkisini kurmanın şartını yakalamış demektir. Adetler ve huylar örtüşürse
fiziki yakınlık ruhsal yakınlığa dönüşür. Komşuluk ilişkileri böyle başlar.
Yıllarca, hatta ömür boyu sürer.”
İşte böyle başladığımız yazı dizimizi kaldığımız yerden
devam ederek bu gün bitiriyoruz.
10. Düğün olur iki
kişiye, kaygısı düşer deli komşuya:
Öyle çok kişi gördüm. Gereksiz bir merakla başkalarının her
işini planlarlar. Bunun dışında davrananı akılsızlıkla suçlarlar. Oysa herkesin
bir aklı, bir arzusu vardır. Kimse sormadıkça, istemedikçe bazı haller dışında
kimseye yardım dahi edilmez. Bırakın herkes bildiği gibi yapsın. Başkalarının
eğlence, anma vb. gibi programlarında bir aksama olmasın diye çabalayanlar
akılsız kişilerdir.
11. Gülme komşuna,
gelir başına:
Dünya hali bugün bana yarın sana. Onun için kimseye gülmemek
gerekir. Onun başına gelen kötü bir durum senin başına gelmeyeceğini kim
söyleyebilir?
12. Hayır dile
komşuna, hayır gele başına:
Kötü niyetli olan kötülük bulur, iyi niyetli olan iyilik
bulur. Onun için herkese olduğu gibi başta komşuna iyi niyetli ol, ona
iyilikler dile ki sende iyilikle karşılık bulasın.
13. Komşu boncuğunu
çalan gece takınır:
Komşudan bir şey çalan onu kullanmaya ne zaman, ne yer
bulabilir. Ona sadece geceler ve tanıdıkların olmadığı yabancı yerler
kalmıştır.
14. Komşu ekmeği
komşuya borçtur:
Hepimizin Almanya’dan gelen çok tanıdıkları vardır. Onlardan
özellikle komşuluk ilişkileri üstüne ne çok sözler duyduk. İşçi olarak
Almanya’ya gidip senelerce Almanya’da kalan kapı komşum bir ağabeyim vardı. Bir
Alman’la 30 seneye yakın komşuluk yapmış. Birbirinden bodur şimşir ağaçlarıyla
ayrılan bahçelerinde yaptıkları sabah, ikindi kahvaltısı veya keyif çayında
alman komşularını her gördüklerinde davet ettiklerini onunda hepsine geldiğini,
ama aynı şekilde kendisi bahçede böyle bir şey yaptığında kendilerini davet
etmediğini söylemişti. Batılı insanın karşılıklılık esasını gözetmeyen bencil
yapısını daha başka türlü göstermek mümkün değildir. Oysa bir kere ikramda
bulunana iki kere ikramda bulunmak insanların birbirleriyle yakınlaşmasını
sağlar. Komşuya komşu ekmeği borçtur sözü bu karşılıklılığı anlatıyor bize.
15. Komşu kızı almak,
kalaylı kaptan (tastan) su içmek gibidir:
İnsan insanı ne kadar tanıyabilir. İlişkilerin kazandığı her
biçim farklı bir ilişki konusudur çünkü. Bütün bunlara rağmen komşu komşuyu
nerdeyse komşu ailenin bütün fertleriyle birlikte çok iyi tanıma imkânına
sahiptir. Komşu kızını almak bu açıdan bir yabancının kızını almaktan daha
garantidir.
16. Komşunu iki
inekli iste ki kendin bir inekli olasın:
Komşunun iki inekli olmasını isteyene Allah bir inek verir.
Yani kendinden başkasını düşünene Allah mutlaka gözetir.
17. Komşunun tavuğu,
komşuya kaz görünür:
Doymak bilmez hırslara, isteklere sahip insan aç gözlüdür.
Elindekiyle yetinmez dışarıdakini de ister. Böyle kişilere başkasının malı
olduğundan daha değerli, daha büyük görünür.
18. Sırça köşkte
oturan komşusuna taş atmamalı:
Kendi kusurunu görmeyip başkasının kusuruyla ilgilenen,
kendi zayıf yanları olan birinin başkasının zayıflıklarının üstüne giden zarara
uğrar. Kusurlu gördüğü kişiye saldırmadan önce o sırça köşkten kendisi
çıkmalıdır. Yoksa o köşk tuz buz olur.
19. Yanımızdaki
hayırlı komşu, uzaktaki hayırsız akrabadan yeğdir (iyidir):
Yanımızda bulunan ve bizden ilgi ve iyiliklerini esirgemeyen
komşu ve dostlar, hiçbir ilgi ve iyiliğini görmediğimiz akrabalarımızdan bize
daha yakındır.
20. Yaman komşu,
yaman avrat, yaman at; birinden göç, birin boşa, birin sat:
Kötü komşun varsa başka bir yere göç et, geçinemediğin
eşinden ayrıl, azgınsa atın sat, kurtul.
Atasözlerimiz bu kadardı. Dilimize yerleşmiş komşu ve komşulukla
ilgili üç adet deyim bulabildim. Onları bilmeyen yoktur herhalde.
İşte deyimlerimiz!
Komşu kapısı: Sık
gidilen yer.
Komşu kapısı yapmak:
Sık gidilen yer hâline getirmek.
Komşu hatırı:
Komşular arasında gözetilen saygı, sevgi
SON
Yayın Tarihi: 04.01.16
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder