31 Ocak 2016 Pazar

KARDEŞTEN KARDEŞ, DOSTTAN DOST; KOMŞU 4



“komşu; ev, iş yeri, köy, kasaba, şehir ya da ülkelerin yer olarak birbirine yakın olmasına verilen bir isimdir. İnsanlara indirgendiğinde komşu; en küçük toplumsal yapı olan aileden sonraki ikinci toplumsal yapıyı oluşturur. Birbirine yakın evlerde oturan insanlar komşuluk ilişkisini kurmanın şartını yakalamış demektir. Adetler ve huylar örtüşürse fiziki yakınlık ruhsal yakınlığa dönüşür. Komşuluk ilişkileri böyle başlar. Yıllarca, hatta ömür boyu sürer.”

İşte böyle başladığımız yazı dizimizi kaldığımız yerden devam ederek bu gün bitiriyoruz.

10. Düğün olur iki kişiye, kaygısı düşer deli komşuya:
Öyle çok kişi gördüm. Gereksiz bir merakla başkalarının her işini planlarlar. Bunun dışında davrananı akılsızlıkla suçlarlar. Oysa herkesin bir aklı, bir arzusu vardır. Kimse sormadıkça, istemedikçe bazı haller dışında kimseye yardım dahi edilmez. Bırakın herkes bildiği gibi yapsın. Başkalarının eğlence, anma vb. gibi programlarında bir aksama olmasın diye çabalayanlar akılsız kişilerdir.
11. Gülme komşuna, gelir başına:
Dünya hali bugün bana yarın sana. Onun için kimseye gülmemek gerekir. Onun başına gelen kötü bir durum senin başına gelmeyeceğini kim söyleyebilir?
12. Hayır dile komşuna, hayır gele başına:
Kötü niyetli olan kötülük bulur, iyi niyetli olan iyilik bulur. Onun için herkese olduğu gibi başta komşuna iyi niyetli ol, ona iyilikler dile ki sende iyilikle karşılık bulasın.
13. Komşu boncuğunu çalan gece takınır:
Komşudan bir şey çalan onu kullanmaya ne zaman, ne yer bulabilir. Ona sadece geceler ve tanıdıkların olmadığı yabancı yerler kalmıştır.
14. Komşu ekmeği komşuya borçtur:
Hepimizin Almanya’dan gelen çok tanıdıkları vardır. Onlardan özellikle komşuluk ilişkileri üstüne ne çok sözler duyduk. İşçi olarak Almanya’ya gidip senelerce Almanya’da kalan kapı komşum bir ağabeyim vardı. Bir Alman’la 30 seneye yakın komşuluk yapmış. Birbirinden bodur şimşir ağaçlarıyla ayrılan bahçelerinde yaptıkları sabah, ikindi kahvaltısı veya keyif çayında alman komşularını her gördüklerinde davet ettiklerini onunda hepsine geldiğini, ama aynı şekilde kendisi bahçede böyle bir şey yaptığında kendilerini davet etmediğini söylemişti. Batılı insanın karşılıklılık esasını gözetmeyen bencil yapısını daha başka türlü göstermek mümkün değildir. Oysa bir kere ikramda bulunana iki kere ikramda bulunmak insanların birbirleriyle yakınlaşmasını sağlar. Komşuya komşu ekmeği borçtur sözü bu karşılıklılığı  anlatıyor bize.
15. Komşu kızı almak, kalaylı kaptan (tastan) su içmek gibidir:
İnsan insanı ne kadar tanıyabilir. İlişkilerin kazandığı her biçim farklı bir ilişki konusudur çünkü. Bütün bunlara rağmen komşu komşuyu nerdeyse komşu ailenin bütün fertleriyle birlikte çok iyi tanıma imkânına sahiptir. Komşu kızını almak bu açıdan bir yabancının kızını almaktan daha garantidir.
16. Komşunu iki inekli iste ki kendin bir inekli olasın:
Komşunun iki inekli olmasını isteyene Allah bir inek verir. Yani kendinden başkasını düşünene Allah mutlaka gözetir.
17. Komşunun tavuğu, komşuya kaz görünür:
Doymak bilmez hırslara, isteklere sahip insan aç gözlüdür. Elindekiyle yetinmez dışarıdakini de ister. Böyle kişilere başkasının malı olduğundan daha değerli, daha büyük görünür.
18. Sırça köşkte oturan komşusuna taş atmamalı:
Kendi kusurunu görmeyip başkasının kusuruyla ilgilenen, kendi zayıf yanları olan birinin başkasının zayıflıklarının üstüne giden zarara uğrar. Kusurlu gördüğü kişiye saldırmadan önce o sırça köşkten kendisi çıkmalıdır. Yoksa o köşk tuz buz olur.
19. Yanımızdaki hayırlı komşu, uzaktaki hayırsız akrabadan yeğdir (iyidir):
Yanımızda bulunan ve bizden ilgi ve iyiliklerini esirgemeyen komşu ve dostlar, hiçbir ilgi ve iyiliğini görmediğimiz akrabalarımızdan bize daha yakındır.
20. Yaman komşu, yaman avrat, yaman at; birinden göç, birin boşa, birin sat:
Kötü komşun varsa başka bir yere göç et, geçinemediğin eşinden ayrıl, azgınsa atın sat, kurtul.

Atasözlerimiz bu kadardı. Dilimize yerleşmiş komşu ve komşulukla ilgili üç adet deyim bulabildim. Onları bilmeyen yoktur herhalde.

İşte deyimlerimiz!

Komşu kapısı: Sık gidilen yer.
Komşu kapısı yapmak: Sık gidilen yer hâline getirmek.
Komşu hatırı: Komşular arasında gözetilen saygı, sevgi


SON



Yayın Tarihi: 04.01.16

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder